İşletmelerde Elektrik Sistemleri Kaynaklı Yangınlar
İşletmelerde elektrik sebebiyle bir yangın çıkabilmesi için ortamda ark meydana gelmesi gerekir. Ark, ortamda oluşan iki zıt yüklü kutup arasında elektrik akımının kısa devre yaparak ortaya çıkan kıvılcımdır. Ortamda ark oluşabilmesi için elektrik elemanları izolasyon malzemesinin özelliğini kaybetmesi gerekir. İzolasyon malzemesi dış etkenlere, izolasyon malzemesinde oluşan aşırı ısınmaya ve iki kutup arasında aşırı gerilim farkı meydana gelmesine göre özelliğini kaybedebilmektedir. Bu durumlar altında ark meydana gelebilir. İzolasyon malzemesinin ısınmasına; devreye kaldırabileceğinden fazla yük bağlanması, elektrik elemanlarının bağlantılarında meydana gelebilecek gevşemeler, elektrik kablolarının çektiği akıma göre kesitinin küçük olması ve makinelerin bakımlı tutulmaması gibi unsurlar sebep olabilmektedir. Yanlış seçilen sigorta ve röle gibi devre koruma elemanlarının görevlerini yerine getirememesi yangın çıkmasına neden olarak gösterilebilecek durumlardandır. Genellikle, tesislerde elektrik kaynaklı hasarların iki temel oluş şekli vardır.
Birincisi devre kesici elemanların açmaları sırasında ortaya çıkabilecek kıvılcımlar, ikincisi de aşırı ısınmadan kaynaklı hasarlardır. Elektriksel sebeplerden yangın çıkması ihtimalinin azaltılması için aşağıdaki önlemlerin alınması yerinde olacaktır.
Tesislerde elektrik sistemleri kaynaklı hasarların önemli bir kısmı elektrik ana dağıtım panolarında başlayan yangınlarla meydana gelmektedir. Fabrikalarda genellikle elektrik panoları üretim alanının dışında, kendine ait ayrı odalarda tutulmaktadır. Topraklama önlemlerinin alınmış olması bilhassa buharı yanıcı kimyasalların kullanıldığı tesislerde önem arz etmektedir. Fabrikalarda/işletmelerde, başlıca sebepleri yukarıda sıralanan elektriksel sebeplerden dolayı pek çok yangın ve infilak meydana gelmektedir. Genel bir yaklaşım olarak, aşağıda maddeler halinde sıralanan önlemler işletmelerde elektrik kaynaklı hasarların azaltılmasında fayda sağlayacaktır.
Elektrik tesisatının “Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği” ve “Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği”lerine uygun olarak yapılandırılması gerekmektedir.
Trafo koruma rölelerinin ayarlarının iyi yapılmaması ve trafoların yetkin firmalar/personel tarafından düzenli olarak bakımdan geçirilmemesi trafo sebebiyle yangın hasarı yaşanmasına zemin hazırlamaktadır.
Nemli ve tozlu alanlarda IP54 (IP kodları elektrik tesisatının toz ve sudan koruma derecelerini ifade eden uluslar arası bir standarttır) standardında panolar kullanılması arklar yaşanmasına karşı alınabilecek önlemlerdendir.
Elektrik panoları etrafında depolama yapılmamalıdır. Panoların önlerine depolama yapılmasını engellemek amacıyla demir barlar çekilmesi önerilmektedir.
Yangınlar OG/AG odasından trafoya, trafodan ana elektrik panosuna kablolar yoluyla taşınarak yangının sirayetine neden olabilmektedir. Tesislerde her türlü makineye ve cihaza gidecek kabloların elektrik sigortalarıyla korunması gereklidir. Sigorta seçiminde iletkenlerin aşırı derecede ısınmasını engelleyebilecek özellikte ve standartlarda olmasına dikkat edilmelidir. Elektrik panolarında bulunan ekipman ve tesisatın termal kameralarla izlenmesi, aşırı ısınmaların anlaşılması açısından faydalı olabilecek ve normalin üstünde ısınan ekipmanın gözden geçirilmesi ya da değiştirilmesiyle hasar yaşanmadan alınabilecek bir önlemdir. Özellikle kompanzasyon panolarında bulunan kondansatörlerin periyodik olarak gözden geçirilmesi önem arz eder.Elektrik tesisatına projeye uygun olmayacak şekilde ve yetkin personeli gözetimi olmaksızın yapılabilecek eklemelerden kaçınılmalıdır.
Elektrik panosu üretiminde “Halogen Free” özelliğinde kablo kullanılması olabilecek bir yangında zehirli gaz oluşmasına engel olacaktır.
Elektrik Panosu bakımlarının periyodik olarak yapılması yangın riskini azaltacaktır
Bazı Haber Linkleri :
http://www.ensonhaber.com/samsunda-elektrik-panosu-yangin-cikardi-2016-12-01.html
http://www.star.com.tr/guncel/yurt-yanginiyla-ilgili-bilirkisi-raporu-aciklandi-haber-1163336/
http://www.hurriyet.com.tr/elektrik-panosunda-yangin-cikti-11-kisi-hastan-40224254
